Ondergronds in de Tweede Wereldoorlog
Verhalen uit de Gelderse Vallei, Veluwe en Krimpenerwaard

Het waren gewone mensen die in actie kwamen. Zij keken niet toe, maar handelden. Ieder op zijn eigen manier en naar eigen vermogen.

Een boek dat een groot publiek verdient” – Dirk Docter, secretaris documentatiegroep ’40-’45

Luister HIER naar het lied van Leusdenaar Hans Sybrandy over de vijf hoofdpersonen uit Ondergronds.

 

Karel

In dit boek worden vier Karels gevolgd, in vier bijzondere levensverhalen.

Allereerst Karel Brouwer, die als ambtenaar in Leusden het geruisloos verzet introduceerde. De Duitsers maakten gebruik van het Nederlandse ambtenarenapparaat waardoor ambtenaren in staat waren de Duitse maatregelen op grote schaal tegen te werken. De methode zoals die in Leusden is ontwikkeld werd tijdens de bezetting landelijk uitgerold.

Aan Leusdens burgemeester jhr. mr. J.K.H. (Karel) de Beaufort is ook een hoofdstuk gewijd waardoor duidelijk wordt in welke onmogelijke positie burgemeesters tijdens de bezetting terechtkwamen bij het uitoefenen van hun taak.

Karel van Ginkel, een gewone boerenzoon uit Woudenberg, raakte via Jan Thijssen betrokken bij het verzet; eerst bij de Orde Dienst, later bij de Raad Van Verzet (RVV). Hij was actief op verschillende plaatsen in het land en werd uiteindelijk commandant  bij de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten in Achterveld. In die functie kreeg hij een rol bij de organisatie van de in Achterveld gehouden voedselconferentie.

De vierde Karel is Karel Grootegast, één van de schuilnamen van Jan Thijssen, verzetsleider en oprichter van de RVV. Hij onderhield intensief contact met Karel van Ginkel. In het hoofdstuk dat over Jan Thijssen gaat wordt dieper ingegaan op de organisatiestructuur van de RVV.

Ondergronds

Het bleek geen gemakkelijk onderwerp te zijn. In ruim vijf jaren van onderzoek verzamelde ik talloze puzzelstukjes. Op een gegeven moment vielen die steeds meer in elkaar.

Soms zocht ik naar verbanden die er niet waren. Soms vermoedde ik dat ze er wel waren maar kwam ik er als onderzoeker in eerste instantie niet achter. En dan werden verbanden plotseling toch duidelijk.

Eén ding weet ik zeker: het is onmogelijk een volledig beeld te geven van het verzet en de mensen die ondergronds werkten.

Verzetsmensen werkten individueel, op eigen initiatief of in groepen en dan ook nog eens in steeds wisselende samenstelling.

Bovendien werkten regionale verzetsorganisaties soms verspreid door het land, en opereerden over de gemeente- en provinciegrenzen heen. Soms werkten ze samen, soms werkten ze elkaar ook tegen. Uiteindelijk, eind 1944 – begin 1945 verenigden zij zich in de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten.

In dit boek volg ik een aantal personen, waarvan het me is gelukt de stukken van de puzzel grotendeels in elkaar te leggen. Veel meer nog dan ik had gehoopt.

Uit de Gelderse Vallei komt ook het verhaal van de zeer moedige dochter van de smid, Hannie van den Hengel uit Hamersveld, en over de Belg Captain King, een SAS-agent die in een kippenhok in Leusden zat. De lezer maakt kennis met Jannetje Ruiter, de verloofde van Karel van Ginkel en met Karels vriend Wim van Beek en met veel, heel veel andere verzetsmensen.

Het verzet komt in al zijn verscheidenheid aan bod: geruisloos verzet, gewapend verzet, passief verzet, humanitaire hulp, stakingen, onderduiken, sabotage, verspreiden van illegale bladen en spionage.

Ondergronds

is opgedragen aan hen, bekend of onbekend, mannen en vrouwen, die niet toekeken maar iets déden, niet wegkeken maar handelden.

Fragmenten uit Ondergronds in de Tweede Wereldoorlog
Fragment Karel Brouwer
Fragment Karel de Beaufort
Fragment Karel van Ginkel
Fragment Jan Thijssen
Fragment Hannie van den Hengel

Proudly powered by WordPress | Theme: Baskerville 2 by Anders Noren.

Up ↑